Pedodonti (çocuk diş hekimliği)
Pedodonti (çocuk diş hekimliği) nedir?
Latince kökenli bir kelime olan Pedodonti, “çocuk dişleri” anlamına gelir.
Pedodonti (Çocuk Diş Hekimliği), 0-13 yaş grubu çocukların süt ve daimi dişlerinin sağlıklı olarak korunmasını, çürük, travma, kalıtımsal ve benzeri etkenlerin bu dişlerde oluşturduğu sorunların giderilmesini amaçlayan bir anabilim dalıdır.
Süt Dişleri Neden Önemlidir?
Süt dişleri çoğunlukla doğumdan sonraki 6. ayda sürmeye başlar ve toplam 20 süt dişi 2,5 yaşına kadar tamamlanır. Süt dişleri, daimi dişlere göre yapısal ve anatomik farklılıklar göstermekte ve bu farklılıklar onları çürüğe ve aşınmaya karşı daha dirençsiz kılmaktadır.
Süt dişlerinin en önemli görevi çocuğun beslenmesini sağlamaktır. Ayrıca konuşmanın düzgün gelişimi de süt dişlerinin varlığına bağlıdır. Süt dişleri, kapladıkları alanı kendilerinin yerine gelecek olan daimi diş için korumakta ve daimi diş sürerken ona rehberlik yapmaktadırlar. Süt dişi erken çekildiği zaman bu doğal yer tutuculuk fonksiyonu da ortadan kalkmaktadır.
Çürüğü bulunan süt dişleri çocukta beslenme esnasında ağrı ve buna bağlı yetersiz beslenmeyi getirirken aynı zamanda çürük süt dişleri boyut kaybına uğrayarak daimi dişler için yeterli yer tutamamaya başlar. Bu da ileride oluşabilecek yer darlığına sebebiyet vermektedir.
6 yaşından itibaren daimi dişler sürmeye başlar ve 12 yaşına kadar olan bu dönemde ağız ortamında hem süt hem daimi dişler bulunmaktadır. Bu karışık dişlenme döneminde ağız ortamında eğer çürüklü süt dişleri var ise, daimi dişler için de çürük riski teşkil eder. Aynı zamanda yeni sürmüş daimi dişlerin tedavileri, olgun daimi dişlerden ayrılabilmekte, bu konu tecrübe gerektirebilmektedir. Kendini Pedodonti alanında geliştirilen Diş Hekimi, bebeklik döneminden itibaren çocukların hem ağız ve diş sağlığını hem de çene ve yüz gelişimini takip eder, ihtiyaca göre önleyici ve tedavi edici tüm tedavi ve koruyucu uygulamaları gerçekleştirir.
DİŞ HEKİMİ PEDODONTİ ALANINDA NELER YAPAR?
- Çocuklarda diş hekimi korkusu (dental fobi) oluşmamasını sağlar, çocuklar için diş tedavisini keyifli bir oyuna çevirir.
- Çocuklarda ağız-diş bakımı hakkında hem çocuğu hem aileyi bilgilendirir.
- Çocuğun beslenme alışkanlığını düzenler.
- Diş çürüğü oluşmadan uygulanabilecek koruyucu uygulamaları düzenler ve uygular. (Fissür Örtücü, Flor Uygulamaları)
- Süt ve genç daimi dişlerin restoratif ve endodontik tedavilerini yapar. (Dolgular, Kanal tedavileri, Ampütasyonlar)
- Çocuğun çene ve diş gelişiminin düzenli ilerlemesini kontrol eder.
- Koruyucu ortodontik tedaviler yapar.
- Kötü ağız alışkanlıklarının durdurulmasına yönelik tedaviler yapar. (Parmak emme, Tırnak yeme, Kalem ısırma vs.)
- Süt dişlerinin çekimlerini ve gerekli ise yer tutucu ve çocuk protezi yapar.
- Çocuk dental bir travma yaşadıysa bununla ilgili takipleri ve tedavileri yürütür.
- Özel ilgi gerektiren çocukların diş tedavilerini ameliyathane şartlarında sedasyon ya da genel anestezi altında yapar.
Koruyucu Uygulamalar Nelerdir?
Çocuk diş hekimliğinin birinci amacı, diş sorunlarının oluşmasını engelleyecek önlemleri almak ve çocukları çürüksüz bir geleceğe yönlendirmektir. Bu amaçla uygulanan işlemlere Koruyucu Diş Hekimliği Uygulamaları denir. Diş çürüğünü önlemeye yönelik koruyucu uygulamalar için de çocuğun ve ailesinin ağız-diş sağlığı ve beslenme konusunda eğitilmesine büyük önem verilmektedir. Koruyucu diş hekimliği uygulamaları arasında yüzeyel flor ve fissür örtücü işlemleri yer almaktadır.
Fissür Örtücüler Ne İşe Yarar?
Daimi dişlerin çiğneyici yüzeylerindeki derin ve çürümeye yatkın fissürleri (olukları) kapatıp, bakterilerin buraya ulaşmasına izin vermeyen ve böylece çürüğü önleyen akışkan bir dolgu maddesidir. Fissür örtücü uygulamaları 6 ayda bir kontrol edilmelidir.
Flor Uygulaması Nedir?
Flor, dişlerin çürümesini önleyen, dişlerin yapısını kuvvetlendiren bir elementtir. Dişler ilk sürdükleri zaman diş minesi tam olarak olgunlaşmadığından yeni sürmüş dişler genellikle çürüğe karşı daha dirençsiz ve çürük oluşumuna yatkındırlar. Flor, diş minesini kuvvetlendirerek dişi asit ataklarına karşı korur ve dolayısıyla diş çürüklerinin oluşmasını önlemeye yardımcı olur. Profesyonel yüzeyel flor uygulaması sadece diş hekimleri tarafından uygulanabilen koruyucu bir yöntemdir. Yüzeyel flor, 6 ayda bir diş hekimi tarafından uygulanmalıdır.